昨年ご好評をいただいた、世界にひとつだけのカレンダー「となりの暦」が、今年も販売決定となりました。これは、私もメンバーである、NPO法人ARBA(The Alternative Relations in Asia)によるカレンダーで、ARBAの活動地であるベトナム、カンボジア、そして日本の3つの国の写真と言葉が使われています。それぞれの国の祝日が3言語併記で記載され、会員の撮影による写真では、その土地ごとの素朴な日常風景が切り取られています。
Thứ bảy, mình đã đi Rạp chiếu phim Yurakucho-Subaruza để xem một bộ phim Nhật được quay tại Hà Nội, tên là "Hòa cùng làn gió Việt". Mặc dù chủ đề của phim này là suy giảm trí nhớ của người cao tuổi, nhưng nhờ không khí và môi trường tại Hà Nội với những người hàng xóm, cuộc sống của hai mẹ con người Nhật này có vẻ vui vẻ, hiền hòa.
Thứ tư, mình đã đến trường đại học Hitotsubashi ở thành phố Kunitachi, Tokyo để gặp một giáo sư đã/đang nghiên cứu về các từ ngữ tiếng Việt và phương pháp giảng dạy tiếng Việt cho người Nhật trong một thời gian khá là lâu.
Thứ bảy, sau khi làm việc xong, mình qua nhà bạn chơi. Bạn ấy là một người giỏi nấu ăn, ngày đó thì nấu hai món ăn Romania cho mình. Ngon lắm, vui lắm.
"Tất
cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. tạo hóa cho họ những quyền không
ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do
và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Lời
bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu
ấy có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc
nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản
tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được
tự do và bình đẳng về quyền lợi". Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
Thế
mà hơn tám mươi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác
ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. hành động của chúng trái hẳn với
nhân đạo và chính nghĩa.
Về
chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.
Chúng thi hành những luật pháp dã man.Chúng lập ba chế độ khác nhau ở trung,
nam, bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta
đoàn kết. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết
những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta
trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng
dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.
Về
kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn,
thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ,
nguyên liệu. Chúng giữ độc quyền
in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô
lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng. Chúng không
cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng
tàn nhẫn.
Mùa
thu năm 1940, phát-xít Nhật đến xâm lăng Đông - dương để mở thêm căn cứ đánh đồng
minh, thì bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó
dân ta chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo
nàn. kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng trị đến Bắc kỳ hơn
hai triệu đồng bào ta bị chết đói.
Ngày
9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc
bỏ chạy hoặc đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không "bảo hộ" được
ta, trái lại, trong 5 năm, chúng dã man bán nước ta hai lần cho Nhật. Trước
ngày mồng 9 tháng 3, biết bao lần Việt minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để
chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt
minh hơn nữa. Thậm chí đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông
tù chính trị ở Yên bái và Cao bằng.
Tuy
vậy, đối với nước Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo.
Sau cuộc biến động ngày mồng 9 tháng 3, Việt minh đã giúp cho nhiều người Pháp
chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo
vệ tính mạng và tài sản cho họ. Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã
thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa.
Khi
Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền lập
nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam
từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp. Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại
thoái vị. dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần một trăm năm nay để gây
dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế
kỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa.
Bởi
thế cho nên, chúng tôi, lâm thời chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho
toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xóa bỏ hết
những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của
Pháp trên đất nước Việt Nam. Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết
chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.
Chúng
tôi tin rằng các nước đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng
ở các hội nghị Tê-hê-răng và Cựu-kim-sơn, quyết không thể không công nhận quyền
độc lập của dân Việt Nam. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn
tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát-xít mấy
năm nay, dân tộc đó phải được tự do! dân tộc đó phải được độc lập!
Vì
những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do
và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt
Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững
quyền tự do, độc lập ấy.